Zmiany w VAT od 01 lipca 2018 r.

W obecnym stanie prawnym zgodnie z art. 2 ust. 14 ustawy o VAT przez pierwsze zasiedlenie rozumie się oddanie do użytkowania, w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu, pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi budynków, budowli lub ich części, po ich

a) wybudowaniu lub

b) ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.

Zdaniem TS UE przepisy dyrektywy Rady 2006/112/WE sprzeciwiają się przepisom krajowym, które uzależniają zwolnienie z VAT w związku z dostawą budynków od spełnienia warunku, zgodnie z którym pierwsze zasiedlenie tych budynków następuje w ramach czynności podlegającej opodatkowaniu, co zostało podkreślone w wyroku z dnia 16 listopada 2017 r. sygn. C-308/16.

Konsekwencją treści powyższego wyroku jest zamiar wyeliminowania warunku, zgodnie z którym pierwsze zasiedlenie budynków, budowli lub ich części następuje w wykonaniu czynności podlegającej opodatkowaniu. Pierwsze zasiedlenie, oprócz oddania do użytkowania pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi budynków, budowli lub ich części, obejmować będzie również rozpoczęcie użytkowania na potrzeby własne tych budynków, budowli lub ich części, po ich wybudowaniu lub ulepszeniu, które spełnia warunki określone w art. 2 pkt 14 lit. b) ustawy o VAT, którego zmiana nie jest projektowana.

Deklaracje podatkowe podatnicy mogą składać od początku roku jedynie za pomocą środków komunikacji elektronicznej, przy czym obowiązek ten nie jest skorelowany z możliwością złożenia w ten sposób innych dokumentów. Projektowane zmiany przewidują, że dokumenty, o których mowa w tych przepisach, powinny być złożone nie później niż w dniu złożenia deklaracji podatkowej.

Nowelizacja ustawy zakłada również zmiany w zakresie warunków uzyskania zwrotu różnicy podatku w terminie 25 dni. Zgodnie z projektem w celu uzyskania zwrotu podatku w tym terminie podatnik będzie musiał złożyć w urzędzie skarbowym, nie później niż w dniu złożenia deklaracji, potwierdzenie zapłaty należności wynikających z faktur ujętych w deklaracji VAT w całości, a płatność ma zostać dokonana za pośrednictwem rachunku bankowego, wskazanego w zgłoszeniu identyfikacyjnym.

Zmiany obejmują również budzący wątpliwości interpretacyjne art. 96 ust. 9h ustawy o VAT. Ponowne zarejestrowanie w rejestrze podatników VAT czynnych podatnika, z którym brak było kontaktu, lub który nie istniał, z datą wsteczną, nie jest zdaniem ministerstwa uzasadnione. W razie ustalenia, że podatnik nie istniał lub nie było z nim kontaktu, w szczególności przez dłuższy czas, organ nie może uznać czynności dokonywanych przez tego podatnika za czynności faktycznie dokonywane. Projekt nowelizacji zakłada w związku z tym możliwość przywrócenia zarejestrowania podatnika jedynie w przypadku, gdy podatnik zostanie wykreślony z rejestru podatników VAT czynnych zgodnie z art. 96 ust 9a pkt 2 ustawy o VAT, a właściwy wniosek podatnik złożył wniosek nie później niż w terminie dwóch miesięcy od dnia wykreślenia z rejestru jako podatnika VAT. Przywrócenie zarejestrowania będzie dopuszczalne także wtedy, kiedy złożone przez podatnika deklaracje nie będą wykazywały ani sprzedaży, ani zakupów, czyli będą tzw. deklaracjami „zerowymi”, co wynikało będzie z charakteru prowadzonej działalności gospodarczej. W innych przypadkach dokonać rejestracji jako czynny podatnik VAT ponownie. Wniosek podatnika zostanie rozpoznany na zasadach ogólnych.

Nadużycia wiążące się z wystawianiem pustych faktur do paragonów fiskalnych stanowią przyczynę zmiany polegającej na ograniczeniu prawa do wystawiania faktur na rzecz nabywcy, który posługuje się numerem NIP lub numerem, za pomocą którego jest zidentyfikowany na potrzeby podatku od wartości dodanej, do paragonów potwierdzających dokonanie tej sprzedaży, które będą zawierały ten numer. Zgodnie z projektem do art. 106b ustawy o VAT ma zostać dodany ustęp 4 stanowiący, że w przypadku sprzedaży zarejestrowanej kasą rejestrującą fakturę do paragonu fiskalnego na rzecz nabywcy posługującego się NIP wystawia się tylko wtedy, gdy paragon dokumentujący tę sprzedaż zawiera ten numer. Celem nowelizacji w tym zakresie jest likwidacja wystawiania faktur na podstawie zebranych paragonów pozostawionych przez innych klientów. W ust. 5 wskazanego przepisu przewidziano sankcje za niestosowanie się przez podatników do nowych reguł. Konsekwencją naruszeń ma być prawo organu do ustalenia dodatkowego zobowiązania podatkowego w wysokości odpowiadającej 100% kwoty VAT wykazanego na tej fakturze. Na podstawie zaproponowanego przepisu przejściowego przepisy w nowym brzmieniu nie będą miały zastosowania w przypadku sprzedaży zaewidencjonowanej przy zastosowaniu kasy rejestrującej przed dniem wejścia w życie projektowanej ustawy.

Ustaleniem przez organ zobowiązania podatkowego dodatkowego, w wysokości do 100% wysokości podatku VAT wykazanego na fakturze, może zakończyć się ujęcie w ewidencji VAT przez podatnika faktury, w której nie zostanie zawarty NIP podatnika, dotyczącej sprzedaży, która udokumentowana została paragonem niezawierającym NIP. Regulacja ma stanowić dodany do art. 109 ustawy o VAT ustęp 3b, który nie znajdzie jednak zastosowania do faktur dokumentujących sprzedaż zaewidencjonowaną przy zastosowaniu kas rejestrujących przed 1 lipca 2018 r.

Faktura dokumentująca nabycie produktów rolnych, która zgodnie z treścią art. 116 ustawy o VAT powinna być oznaczona jako ,,Faktura VAT RR'', powinna na podstawie obecnie obowiązujących uregulowań zawierać m.in. numer identyfikacji podatkowej lub numer PESEL dostawcy i nabywcy oraz numer dowodu osobistego dostawcy lub innego dokumentu stwierdzającego jego tożsamość. Nowelizacja wskazanego przepisu zmierza do rezygnacji z obowiązku umieszczania na fakturze VAT RR danych dotyczących dokumentu identyfikującego dostawcę produktów rolnych. W ocenie ministerstwa zaproponowana modyfikacja nie uniemożliwi weryfikacji tożsamości rolnika ryczałtowego z uwagi na pozostawienie obowiązku umieszczania na fakturze VAT RR numeru NIP lub PESEL obu stron transakcji. Dodatkowo wprowadzona ma zostać regulacja umożliwiająca obieg faktur VAT RR w formie elektronicznej za zgodą rolnika ryczałtowego, natomiast podpisywanie dokumentów wysyłanych w formie elektronicznej będzie możliwe wyłącznie z użyciem kwalifikowanego podpisu elektronicznego. W orzecznictwie sądów administracyjnych kwestionowana jest zasadność odmowy prawa do tego odliczenia w przypadku przekroczenia 14 dniowego terminu płatności należności za nabywane towary (usługi) na jego rachunek bankowy (chyba że z zawartej pomiędzy tymi podmiotami umowy wynika dłuższy termin płatności). Obecnie spełnienie tej przesłanki warunkuje możliwość odliczenia przez nabywcę produktów rolnych lub usług rolniczych zryczałtowanej kwoty zwrotu. Wobec powyższego nowelizacja przewiduje likwidację określonego w art. 116 ust. 6 pkt 2 ustawy o VAT warunku dokonania zapłaty za nabyte produkty rolne (usługi) w ciągu 14 dni od dnia zakupu.