Charakter umowy, a faktyczne czynności

Spór w sprawie dotyczył kwalifikacji podatkowej przychodów (zaliczenia do określonego źródła) uzyskanych przez podatnika z tytułu wykonywania umowy zawartej ze spółką A.

Zdaniem podatnika przedmiotowa umowa jest umową o doradztwo i przychody należy rozliczyć jako przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej. Natomiast organ podatkowy ocenił umowę jako zbliżoną do umowy o zarządzanie przedsiębiorstwem, z której przychody należy zaliczyć zgodnie z art. 13 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych do przychodów z działalności wykonywanej osobiście.

Ustalenie tego rodzi dalsze konsekwencje dotyczące m.in. kosztów uzyskania przychodu, czy wysokości opodatkowania. Przedmiotem skargi podatnika była decyzja Dyrektora Izby Administracji Skarbowej we Wrocławiu, określająca mu zobowiązanie podatkowe w PIT za 2014 r. w kwocie 231.808 zł.

WSA stwierdził, że w sprawie organ podatkowy poddał analizie umowę zawartą przez stronę (wraz z aneksem), na podstawie zeznań świadków i wyjaśnień strony poczynił ustalenia co do sposobu jej realizowania oraz zakresu obowiązków stron i w ocenie sądu wnioski organu podatkowego, że umowę należy zaliczyć do umów o podobnym charakterze do umowy o zarządzanie i kontraktów menedżerskich, a nie jest ona umową o doradztwo – są uzasadnione, mimo, że umowa nie wskazuje wprost na zarządzanie czy kierowanie spółką, ale czynności podejmowane przez stronę wskazują na elementy zarządcze i kierownicze. Zdaniem sądu, same intencje jakie towarzyszyły zawarciu umowy nie mogą wpływać na ocenę czynności, jakie strona faktycznie podejmowała w ramach umowy, ani zmienić ich charakteru.

Charakter umowy, jej podstawowe cechy musi być oceniany niezależnie od faktu, że spółka to firma rodzinna. Niewątpliwie ten aspekt może wpływać na osobiste relacje towarzyszące wykonaniu umowy, ale z punktu widzenia klasyfikacji prawnej nie może być brany pod uwagę jako zmieniający jej charakter.

Zdaniem sądu, z akt sprawy wynika, że strona nie świadczyła dla spółki usług o charakterze doradczym, ale posiadała i realizowała kompetencje zarządcze, podejmowała czynności w zakresie decyzyjnym czy nadzorczym.

Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznający sprawę na posiedzeniu niejawnym oddalił skargę kasacyjną podatnika. Sąd nie dopatrzył się wśród argumentów podatnika i jego pełnomocnika tez zasługujących na uwagę i podważających orzeczenie WSA i decyzje organów skarbowych. NSA podzielił poglądy WSA we Wrocławiu i zaprezentowaną ocenę przedmiotowej umowy, a w konsekwencji kwalifikację do odpowiedniego źródła przychodów.

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 21 października 2020 r., sygn. akt II FSK 1277/18