Nowy departament Ministerstwa Finansów

Departament Orzecznictwa Podatkowego na bieżąco monitoruje oraz dokonuje analizy jednolitości orzecznictwa podatkowego w sprawach obsługiwanych przez organy podległe Szefowi Krajowej Administracji Skarbowej, opublikowanego w Centralnej Bazie Orzeczeń Sądów Administracyjnych oraz w oparciu o informacje przekazywane przez podległe organy podatkowe, a także Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej.

Departament odpowiada za realizację zadań Ministra Finansów i Szefa Krajowej Administracji w zakresie nadzoru nad jednolitym stosowaniem przepisów prawa podatkowego przez organy podatkowe a także nadzoru nad interpretacjami indywidualnymi oraz wiążącymi informacjami stawkowymi wydawanymi przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej.

Zakres działania Departamentu Orzecznictwa Podatkowego został określony w zarządzeniu Ministra Finansów z 2 października 2020 r. zmieniającym zarządzenie w sprawie ustalenia regulaminu organizacyjnego Ministerstwa Finansów.

Zapewnienie jednolitości orzecznictwa w sprawach sądowoadministracyjnych jest jedną z zasadniczych funkcji Naczelnego Sądu Administracyjnego, poza rozpoznawaniem środków odwoławczych od orzeczeń wydawanych przez wojewódzkie sądy administracyjne. NSA czyni to poprzez podejmowanie dwóch rodzajów uchwał:

• mających na celu wyjaśnienie przepisów prawnych, których stosowanie wywołało rozbieżności w orzecznictwie sądów administracyjnych (tzw. uchwały abstrakcyjne)

• zawierających rozstrzygnięcie zagadnień prawnych budzących poważne wątpliwości w konkretnej sprawie sądowoadministracyjnej (uchwały konkretne).

Przedmiotem uchwał abstrakcyjnych są rozbieżności prawne, które nie mają bezpośredniego związku z postępowaniem toczącym się w indywidualnej sprawie. Natomiast uchwały konkretne odnoszą się wyłącznie do takich wątpliwości prawnych, które wystąpiły przy rozpoznawaniu danej skargi (zażalenia), a więc wykazują ścisły związek z postępowaniem w konkretnej sprawie zawisłej przed NSA.

Zainicjować postępowanie i z wnioskiem o podjęcie uchwały abstrakcyjnej mogą wystąpić ściśle określone podmioty: Prezes NSA, Prokurator Generalny, Rzecznik Praw Obywatelskich, Rzecznik Praw Dziecka, a od niedawna również Prokurator Generalny, zaś z wnioskiem o wydanie uchwały konkretnej – skład orzekający NSA rozpoznający skargę kasacyjną lub zażalenie.

Nikt poza wskazanymi podmiotami, nie posiada kompetencji do bezpośredniego zainicjowania postępowania uchwałodawczego w powyższym trybie. Nie ma zatem wśród nich ministra finansów.

Obecnie nie są jednak prowadzone prace legislacyjne mające na celu wprowadzenie możliwości składania wniosków do NSA o uchwały w sprawach rozbieżności interpretacyjnych. Niemniej jednak nie można wykluczyć, że podjęcie takiej inicjatywy będzie w przyszłości rozważane jak wskazało Ministerstwo Finansów.