Odliczenie VAT tylko na podstawie faktury – orzeczenie TSUE

Przedmiotowa sprawa dotyczyła podmiotu rumuńskiego, który podjął się projektu budowy kompleksu mieszkalnego. Projekt ten został zrealizowany w okresie między 6 czerwca 2006 r. a 8 września 2008 r. W 2006 r. podmiot dokonał 29 transakcji dotyczących tej nieruchomości i 70 transakcji w latach 2007-2009. Dodatkowo podmiot sprzedawał również działki budowlane w latach 2008-2009. Z uwagi na fakt, że w czerwcu 2006 r. obrót zrealizowany przez niego przekroczył próg zwolnienia z VAT, organy podatkowe uznały, że jest on podatnikiem VAT, a w konsekwencji miał obowiązek zarejestrować się do celów VAT od dnia 1 sierpnia 2006 r. Ponieważ podmiot nie dokonał rejestracji jako podatnik VAT oraz nie złożył deklaracji VAT, organ podatkowy wydał decyzję i określił wysokość zobowiązania podatkowego. Podatnik zakwestionował kwotę tego zobowiązania i wskazał, że nie miał on obowiązku ani zarejestrować się jako podatnik VAT, ani prowadzić jakiejkolwiek dokumentacji, ponieważ dokonał zapłaty podatku podczas dokonywanych przez niego transakcji nabycia, oraz że nigdy nie pobierał VAT od nabywców.

Sąd, do którego trafiła skarga podatnika, rozważał się czy podmiot miał możliwość odliczyć VAT w oparciu o wnioski zawarte w opiniach biegłych sądowych z uwagi na to, że nie przedstawił oryginałów faktur dotyczących nabycia towarów i usług związanych ze sprzedanymi budynkami. Sąd w związku z tym postanowił zawiesić postępowanie i zwrócić się do TSUE z pytaniem prejudycjalnym, czy przepisy dyrektywy VAT można interpretować w ten sposób, że zezwalają one podatnikowi, który spełnia materialnoprawne przesłanki odliczenia VAT, skorzystać z przysługującego mu odliczenia, w sytuacji gdy nie jest on w stanie dostarczyć faktur dokumentujących nabycie towarów i usług, od których przysługiwałoby mu prawo do odliczenia, na podstawie opinii sporządzonej przez biegłego sądowego z wyliczoną kwotą VAT.

Zgodnie z wyjaśnieniami TSUE, ciężar udowodnienia spełnienia przesłanek skorzystania z prawa do odliczenia spoczywa na podatniku wnioskującym o odliczenie VAT. Podatnik jest więc zobowiązany do przedstawienia obiektywnych dowodów, że towary i usługi zostały mu rzeczywiście dostarczone i wyświadczone przez podatników, na potrzeby własnych transakcji opodatkowanych VAT, w odniesieniu do których faktycznie zapłacił on podatek VAT. Zdaniem TSUE dowody te mogą w szczególności obejmować dokumenty znajdujące się w posiadaniu dostawców lub usługodawców, od których podatnik nabył towary i usługi oraz zapłacił VAT. TSUE zaznaczył również, że oszacowanie wynikające z opinii biegłego zarządzonej przez sąd krajowy może w danym wypadku uzupełnić te dowody lub zwiększyć ich wiarygodność, lecz nie może ich zastąpić.