Przedawnienie długu a brak konieczności zapłaty PIT

Sprawa dotyczyła małżonków, którzy nie spłacali kredytu w banku. Bank chciał odzyskać pieniądze na drodze sądowej, ale dłużnicy podnieśli zarzut przedawnienia. Bank nie miał innego wyjścia jak go uznać i odstąpić od dochodzenia roszczenia. Ostatecznie sąd postępowanie umorzył. Po przegranej w sądzie bank wystawił podatnikom informacje PIT-8C. Wynikało z nich, że muszą rozliczyć podatek od kredytu, którego nie spłacili.

Podatnicy zwrócili się z pytaniem do organu podatkowego, czy muszą go uregulować, bo choć bank zrezygnował z dochodzenia roszczenia na drodze sądowej, zobowiązanie nadal istniało – nie zostało umorzone przez bank. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdził, że z fiskusem należy się rozliczyć. Dyrektor wskazał, że brak możliwości przymusowego wyegzekwowania zobowiązania powoduje, że dłużnik go nie wykona. Skutki finansowe przedawnienia zobowiązania z kredytu dla kredytobiorcy oraz kredytodawcy są zatem takie same jak przy jego umorzeniu – stwierdził fiskus.

Odmiennego zdania był Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie. Sąd zaznaczył, że mimo przedawnienia zobowiązanie istnieje, a dłużnik ma obowiązek jego wykonania. Po przedawnieniu wierzyciel nie może jedynie korzystać z ochrony instytucji państwowych w przymuszeniu dłużnika do zapłaty, ma jednak prawo dochodzić długu poza sądem. Dodatkowo Sąd wskazał, że dłużnik nie uzyskuje żadnej korzyści majątkowej, bo formalnie nadal jest zobowiązany do wykonania świadczenia. Oznacza to, że nie powstaje u niego przychód z nieodpłatnego świadczenia i nie ma on obowiązku zapłaty podatku.

Wyrok ten jest odmienny od dotychczasowych wyroków w takich sprawach. Inaczej orzekały m.in. WSA w Poznaniu w wyroku z 21 grudnia 2017 r. (sygn. akt I SA/Po 965/17), w Białymstoku z 12 grudnia 2017 r. (sygn. akt I SA/Bk 1206/17) i w Gliwicach (wyrok z 23 listopada 2017 r., sygn. akt I SA/Cl 834/17). We wskazanych wyrokach Sądy wskazywały, że przychód powstaje już w związku z przedawnieniem wierzytelności (bez konieczności jej umorzenia).