Wypłata odstępnego na skutek rozwiązania umowy a koszt podatkowy

W przedmiotowej sprawie spółka zapytała o prawo do zaliczenia w koszty podatkowe odstępnego, wypłaconego na rzecz dzierżawcy, w związku z rozwiązaniem umowy dzierżawy terenu wykorzystywanego na prowadzenie parkingu wokół portu lotniczego. Spółka wskazała, że możliwość rozwiązania umowy przewidziana była w umowie, ale jedynie w ściśle określonych przypadkach. Wynagrodzenie za wydzierżawienie terenu określone było procentowo. Umowa była zawarta kilkanaście lat temu a wielokrotnie modyfikowane zasady rozliczeń nadal odbiegają od stosowanych przez spółkę obecnie z innymi kontrahentami. Zdaniem spółki istnieją możliwości zwiększenia przychodów w związku z użytkowaniem parkingów wokół portu, jednak wobec braku zgody przez dzierżawcę na zmianę zasad rozliczeń, zwiększenie nie jest możliwe bez rozwiązania umowy. Spółka dodała również, że od ponad dwóch lat prowadzi intensywny program inwestycyjny związany z rozbudową i modernizacją infrastruktury parkingowej, również na terenie dzierżawionym przez dzierżawcę. Zmiany dotyczą głównie zasad organizacji ruchu, systemu pobierania opłat. W efekcie, parkingi położone na terenie dzierżawcy, przed rozwiązaniem umowy, były rozliczane poprzez dwa niezależne systemy poboru opłat. Fakt ten wpływał niekorzystnie na komfort obsługi pasażerów korzystających z portu.

Z wyżej wymienionych przyczyn spółka zdecydowała o rozwiązaniu umowy z dzierżawcą za porozumieniem stron. Zobowiązała się, że wypłaci odstępne dzierżawcy i chciała rozliczyć je w koszty. Spółka stała na stanowisku, że ma do tego prawo, bo rozwiązanie umowy i wypłata odstępnego były ukierunkowane na zabezpieczenie źródła przychodu, jakim jest prowadzona działalność gospodarcza, polegająca na administrowaniu portem.

Organ podatkowy nie zgodził się ze stanowiskiem spółki. Rację spółce przyznał jednak najpierw sąd pierwszej instancji, a ostatecznie także Naczelny Sąd Administracyjny. W sprawie tej decyzja o rozwiązaniu umowy podyktowana była względami ekonomicznymi – zwiększeniem przychodów w związku z użytkowaniem parkingów wokół lotniska. Kontynuowanie umowy byłoby dla spółki niekorzystne. Uwzględniając obiektywne kryteria oceny NSA uznał, że działania polegające na rozwiązaniu umowy i wypłacie odstępnego były w pełni racjonalne.